Project Bokashi

”Als wij in een woestijn zouden leven, zouden we een moord doen voor wat organische stoffen. Nu gooien we het gewoon weg of betalen een composteerbedrijf om het te verwerken. Dat moet ook anders kunnen, hebben we bij de Buitendienst een paar jaar geleden bedacht”, aldus Geert Draaistra.

Hergebruik
Geert: “En het werkt. Steeds meer van ons ‘groenafval’ – grondstoffen is een beter woord – wordt nuttig hergebruikt. Daar zijn we hier zeer bewust mee bezig. Dat zouden de mensen thuis ook meer moeten doen, want het bespaart aanzienlijk in de kosten en je doet de natuur er ook een groot plezier mee.”

Eco Hopen
Maaien, rooien, snoeien en ander onderhoud levert de buitendienst veel ‘afval’ op. Voorheen werd dat vooral afgevoerd. Tegenwoordig worden die ‘reststoffen’ zoveel mogelijk hergebruikt. Een goed voorbeeld daarvan zijn de Eco Hopen die inmiddels op meerdere plaatsen in de gemeente zijn te vinden. “Een Eco Hoop is letterlijk een hoop of een lint reststoffen, maar dan alles gelaagd door elkaar;  blad, houtresten, schoffelafval, et cetera. In een Eco Hoop laat je de natuur zijn gang gaan. Dat gaat heel geleidelijk en naast schimmels zorgen ook allerlei insecten voor de afbraak. Je hebt hiermee twee pluspunten; je verwerkt de reststoffen op een natuurlijke en relatief goedkope manier en je creëert een prachtig leefgebied voor allerlei insecten en planten waardoor je de biodiversiteit stimuleert.” De houtrillen die tegenwoordig overal in bosschages langs wegen en paden zijn te vinden, zijn een ander voorbeeld van deze werkwijze. De rillen bieden een prachtig onderkomen aan een variëteit van dieren en de gebruikte takken hoeven niet elders te worden verwerkt.

Bokashi
Veel restmateriaal wordt tegenwoordig verwerkt tot bokashi (Japans voor goed gefermenteerd organisch materiaal). Het gaat inmiddels om 650 ton per jaar. Geert: “Het doel is om al het bruikbare blad (schoon) te verwerken of te bewerken en zo een kringloop van blad tot voeding te realiseren. Veel blad laten we gewoon liggen, waarna de natuur zijn gang kan gaan. Overig blad kunnen we verwerken tot bokashi dat we na voltooiing kunnen inzetten als grondverbeteraar. Het zorgt ook nog eens voor minder vervolgonderhoud omdat onkruid minder kans maakt en het houdt water vast. Wat wil je nog meer?”

Gras
Bokashi is een project dat uiteindelijk bijdraagt aan een schoner milieu, een betere gezondheid en schoner water, maar het heeft ook economische voordelen. Het is daarom niet verwonderlijk dat de bokashi van blad navolging heeft gekregen met andere grondstoffen. “We zijn nu bezig om bokashi te maken van gras. Op drie locaties verwerken we nu 600 ton gras, maar dat gaat alleen maar toenemen. “We zijn ook druk bezig om lokale boeren hierin te interesseren en zo meer bokashi ter plekke te maken. Dan hoeven wij minder transportkosten te maken en de boer gebruikt minder kunstmest. Dat is voor iedereen win-win toch?” Inmiddels wordt de bokashi-techniek uitgeprobeerd op ander restmateriaal, waaronder eendenkroos, vederkruid en hekkelafval.  Het bokashi-verhaal is nog lang niet aan het eind.

Stobben
Sinds de Buitendienst anders is gaan denken over het groenafval zijn er talloze goede ideeën op tafel gekomen en worden er ook steeds meer daadwerkelijk in gebruik genomen. “Als je creatief met je groenafval omgaat, is er meer mogelijk. Dat hoeft helemaal niet zo revolutionair te zijn. In Camminghaburen hebben we bijvoorbeeld in een watertje een eiland gemaakt van houtresten. Dat is niet alleen mooi en natuurlijk, maar is tegelijkertijd een ‘woonplaats’ voor kikkers, salamanders en vele insecten. Stobben gebruiken we nu bijvoorbeeld ook als walbeschoeiing. We kunnen ze functioneel inzetten en verzamelen ze nu ook voor dat doel. Wij zijn helemaal om als het gaat om natuurlijke verwerking van ‘ons’ groenafval. Het is een uitdaging om zoveel mogelijk groene restromen als grondstof terug in de kringloop te brengen. Dit jaar zetten we als buitendienst dan ook in op een reductie van 30%. Wat we hierbij uitsparen aan verwerking en transport gebruiken we met name om te investeren in nieuwe vondsten en technieken en bovenal in het vergroten van de biodiversiteit. Dat gaat namelijk bijna nooit in één keer goed. Je moet de natuur ook niet willen haasten, want dat lukt niet. We nemen er dus de tijd voor.”

Ook thuis
Onlangs gaf Geert Draaistra nog een webinar voor collega’s. Veel van zijn beroepsmatige kennis is namelijk ook in huiselijke kring direct toepasbaar:

“Een Eco-hoopje in de hoek, een rilletje onder de bomen of struiken, het is zomaar aangelegd. Laat het blad ook wat meer liggen. Wij willen in de tuin zwarte grond zien, maar in de vrije natuur zie je dat nooit. Het is dan ook tegennatuurlijk, dat steriele. Vergeet ook het koffiedik niet. Dat is een prachtproduct voor in je tuin. Organisch, schoon, barstensvol mineralen en katten schijnen er een hekel aan te hebben. Doe er dus wat mee.”