Rienk Kuipers is sinds oktober 2021 teamleider GEO-informatie bij de gemeente Leeuwarden. Hiervoor was hij in een vergelijkbare functie werkzaam bij de gemeente Stadskanaal en daarvoor bij een ingenieursbureau in Amersfoort. “Met zo’n 20 medewerkers betekent het dat we in de Friese hoofdstad een mooie club van gegevensbeheerders hebben. Het zijn perfectionisten die er echt van kunnen genieten dat ‘hun’ gegevens voor 100% kloppen. Gegevens beheren klinkt voor de buitenstaander wellicht saai, maar als je het belang van de juistheid van die gegevens beseft, is het niets minder dan topsport.”
Bij veel collega’s is de afdeling GEO voornamelijk bekend door de GIS-werkzaamheden (Geo Informatie Systeem). Het is echter niet de kernactiviteit. Rienk: “Wij voeren verschillende wettelijke taken uit, waarvan de BAG (Basisregistratie Adressen en Gebouwen) wel de bekendste is. De hele BV Nederland draait op de juistheid van de gegevens die daarin staan vermeld. Van hulpdiensten tot webshops en van verzekeraars tot onze collega’s van Burgerzaken. Het bestand is openbaar, gratis en op verschillende manieren onbeperkt in te zien. Wij zijn als gemeentelijke afdeling bronhouder van ons deel van de BAG. Wij zijn verantwoordelijk voor het opnemen van de gegevens in de BAG en voor de kwaliteit ervan. Een belangrijke taak, want als je het niet 100% op orde hebt, gaat het onvermijdelijk ergens goed fout en daar wil je natuurlijk niet medeschuldig aan zijn.”
Drugspand
Een minder bekende wettelijke taak is de Wkpb (Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen onroerende zaken). Publiekrechtelijke beperkingen bepalen onder andere wat wel of niet met een huis mag gebeuren. Een monument mag bijvoorbeeld niet zomaar verbouwd worden. “Maar wij registreren hierin ook de tijdelijke sluitingen van drugspanden op basis van de Wet Damocles. Dat is voor sommigen een heikel punt. Die wet bestaat namelijk al heel lang, maar ligt soms onder vuur omdat burgemeesters de wet de laatste jaren hebben opgerekt.”
Kadaster
Oorspronkelijk was de wet met name bedoeld om grote drugdealers te kunnen aanpakken, maar sinds een wijziging in 2007 is dat verruimd en kunnen ook kleine dealertjes ermee worden geconfronteerd. “Of dat terecht is of niet, ligt niet bij ons. Wij registreren de tijdelijke sluiting van het pand, opdat ook het Kadaster weet heeft van de beperkingen die op dat pand liggen. Je wilt toch niet een huis kopen en er dan achter komen dat het ’t eerste half jaar of de eerste drie jaar niet mag worden bewoond. Wij helpen dat juist voorkomen.”
Neutraal
GEO is tevens bronhouder van de BGT (Basisregistratie Grootschalige Topografie). De BGT is een digitale kaart van Nederland waarop alle fysieke objecten zoals gebouwen, wegen, water en groen eenduidig zijn vastgelegd. De kaart is op minimaal 30 centimeter nauwkeurig en bevat veel details, zoals die in de werkelijkheid ook te zien zijn, zoals bomen, wegen, vaarten, gebouwen, et cetera. Rienk: “De complete inrichting van de fysieke omgeving kun je erin aflezen. Het doet sommigen wellicht aan Google Maps denken, maar waar de insteek van Google met name commercieel gericht is, registreren wij volkomen neutraal.”
Credo
De gegevens van de BGT zijn op een veelheid van manieren te gebruiken. “Ik noem klimaatadaptatie maar eens als een dwarsstraat. Op de kaart kun je precies nagaan hoeveel versteend oppervlak er binnen een bepaald gebied is en hoeveel kans je maakt om dat te vergroenen. Omdat we het continu bijhouden, kun je ook monitoren in hoeverre je groene missie lijkt te slagen. Maar als je een volledig nieuwe wijk wil aanleggen is de BGT juist uitermate nuttig om te zien wat de uitgangspositie van die te plannen wijk is. Bij de BGT komt één van onze credo’s duidelijk naar voren: eenmalig inwinnen, meervoudig gebruiken.”
Ondergrond
Hetzelfde geldt voor de Basisregistratie Ondergrond (BRO), een relatief nieuwe wet – sinds 2018 – die voortborduurt op oudere gegevensbronnen. “De BRO bevat gegevens over de geologische en bodemkundige opbouw van de ondergrond. Als je dat in één keer goed meet en registreert, hoeft men er geen mensen met een grondboor meer langs te sturen, omdat de benodigde gegevens immers al beschikbaar zijn. Ingenieursbureaus zijn er blij mee, maar ook onze inwoners kunnen er vrijuit gebruik van maken. Als GEO beschikken wij over schatkisten vol informatie waar iedereen uit mag pakken wat maar nodig is. Wij doen het graag, maar bovenal perfect.”