Leeuwarden Oost
In de komende twintig jaar gaan we Leeuwarden Oost leefbaarder maken: iedereen moet er fijn kunnen wonen, met een goede opleiding en inkomen en in een goede gezondheid. In de wijken van Leeuwarden Oost wordt het straks dus net zo prettig leven als waar dan ook in Leeuwarden. Dat betekent: een eerlijke kans op een goede baan die bij je past, een betaalbare woning, een schone en veilige buurt, een geschikte opleiding en een goede gezondheid.
Leeuwarden Oost is één van de twintig gebieden van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid. Een breed gedragen aanvalsplan om in twintig jaar de achterstanden te bestrijden en het leven in Oost te verbeteren. De eerste resultaten van voorloper Rotterdam Zuid zijn positief.
De CITO-scores op de basisscholen gaan omhoog en leerlingen kiezen steeds vaker voor een opleiding waarmee ze makkelijk een goede baan in bijvoorbeeld de techniek of de zorg kunnen vinden. Dit komt door extra lestijd op school en de gerichte samenwerking met kansrijke sectoren. Steeds meer bewoners willen op Zuid blijven wonen en ook woningzoekenden uit andere delen van de stad willen er naartoe verhuizen.
Leefbaarheid verbeteren
De ervaringen die de afgelopen jaren in Rotterdam zijn opgedaan, worden de komende twintig jaar ook in Leeuwarden Oost meegenomen. “Het verbeteren van de kwaliteit van leven van wijkbewoners met het vergroten van perspectief op leren, werken, wonen en gezondheid is een zaak van een lange adem”, weet programmamanager Marloes Schreur. “De grootste opgave is het doorbreken van armoede die van generatie op generatie wordt doorgegeven. We kunnen het als gemeente niet alleen. Daarom werken we in dit programma samen met verschillende organisaties. Denk aan woningbouwverenigingen, vrijwilligersorganisaties, onderwijsinstellingen, zorg- en welzijnsorganisaties, werkgevers, zorgverzekeraars, politie en nog veel meer. We werken samen vanuit een coalitie als partners in dit programma.”
Het is belangrijk om de bewoners bij de plannen te betrekken. Marloes: “Een groot aantal heeft geen vertrouwen (meer) in de overheid of instanties, dus daar moeten we extra in investeren. Er is vaker aandacht aan deze wijken besteed, maar we kiezen nu voor een programma voor de komende twintig jaar. Dat kan echt het verschil maken. Dat zien we ook in Rotterdam.” Om dichtbij de mensen in de wijk te zijn, vestigt het programmateam zich in het voormalige buurthuis van de bloemenbuurt aan de Oldegalieën.
Voortvarende start
Het programma Leeuwarden Oost gaat voortvarend van start. Half oktober zetten alle 49 betrokken partijen hun handtekening onder de intentieverklaring. “Dat is een eerste stap. Andere partijen kunnen de komende tijd verder nog aansluiten. We werken nu aan een programmaplan waarin staat wat we gaan doen om de doelen te bereiken”
De eerste twee projecten binnen het programma zijn al gestart. 1610 particuliere woningen met een laag energielabel in Bilgaard, de Vrijheidswijk, Heechterp Schieringen en Oud Oost worden verduurzaamd. Daardoor gaan de kosten voor energie omlaag. Ook de omgeving wordt aangepakt. Meer groen in de wijk zorgt ervoor dat het in de zomer minder heet is en dat het water beter weg kan.
“Het tweede project dat al is begonnen, is het Gezinslab. Dat moet ervoor zorgen dat de gezondheidsachterstand in twee van de vijf wijken (Bilgaard en Oud Oost) verdwijnt. Daar worden professionals en ervaringsdeskundigen uit de wijk bij betrokken. Ook zetten we meer maatwerk in via de methode Op Maat, zodat mensen die vastlopen in het systeem weer perspectief hebben.”
Geen geld voor ontbijt
Leeuwarden Oost bestaat uit vijf wijken: Oud Oost, Bilgaard, de Vrijheidswijk, Heechterp-Schieringen en Camminghaburen. In dit deel van de stad, met 36.000 inwoners, hebben bewoners vaker te maken met achterstanden op het gebied van werk, wonen, gezondheid, onderwijs, veiligheid en inkomen. “Eerlijk gezegd was ik verbaasd dat ook Camminghaburen in de lijst staat”, zegt Rob Leemhuis. “Maar ook daar zijn steeds meer mensen die hun kinderen zonder ontbijt naar school moeten sturen. Of die maar een paar keer per week een warme maaltijd op tafel kunnen zetten. Door nu actie te ondernemen, kunnen we voorkomen dat de wijk afglijdt. We willen voorkomen dat bewoners in de armoedeval terechtkomen.”
Lange tijd
Rob is als communicatieadviseur bij Leeuwarden Oost betrokken. “Over twintig jaar ben ik waarschijnlijk met pensioen. Dat is best gek, als je er over nadenkt. Maar het is een onwijs leuk programma waar ik de komende jaren graag mijn tijd en energie in wil steken.”
Ook voor Marloes is een project van twintig jaar best bijzonder. “Aan de andere kant, ik werk al sinds 2006 met veel plezier bij de gemeente Leeuwarden. De tijd gaat snel. Ik heb op diverse domeinen gewerkt en die kan ik nu bij elkaar brengen. Al die verschillende werelden verbinden is mooi. Van de bewoners in de wijken tot de rijksoverheid en alles wat daar tussen zit. ”
Goed samenwerken
Naast Marloes en Rob zijn er nog veel meer collega’s betrokken bij Leeuwarden Oost. Marloes: “Denk aan de medewerkers die zich bezig houden met armoede, jeugd en gezondheid in het Sociaal Domein. Maar ook afdelingen in het Fysiek Domein, veiligheidsdomein en de collega’s van de Digitale Agenda doen mee aan het programma. Leeuwarden Oost raakt een groot deel van de organisatie en de partners om ons heen. Het is heel belangrijk dat we onderling goed samenwerken en dat domein overstijgend organiseren.”
Dicht de kloof
De ervaringen van Rotterdam Zuid worden passend gemaakt voor Leeuwarden. Ook andere steden omarmen de werkwijze: Amsterdam, Arnhem, Breda, Den Haag, Eindhoven, Groningen, Heerlen, Lelystad, Nieuwegein, Schiedam, Tilburg, Utrecht en Zaanstad. De burgemeesters van deze steden deden in mei dit jaar een oproep (Dicht de kloof) aan het kabinet om 400 miljoen euro vrij te maken om de problemen in de wijken aan te pakken en meer ‘regelruimte’ te krijgen. Dat wacht op een besluit van het nieuwe kabinet.